مراکز خدماتی BMW در ایران—که هیچکدام نمایندهٔ رسمی این شرکت نیستند—به دلایل مختلف از آپدیت کردن نرمافزار خودروهای BMW خودداری میکنند، یا تا جای ممکن از پروسهٔ بهروزرسانی طفره میروند.
🤓 آپدیت بر حسب شرایط و نیاز میتواند بهصورت کلی (full) یا جزئی (partial) انجام شود. آپدیت کلی بهمعنی بهروزرسانیِ نرمافزار همهٔ ماژولها بصورت اصولی و یکجا و آپدیت جزئی بهمعنی بهروزرسانیِ نرمافزار یک یا چند ماژول است. آپدیت کلی و جزئی با نرمافزارهای رسمی نمایندگیهای BMW یعنی ISTA/P و ISTA+ یا با نرمافزار رسمی خطوط تولید BMW یعنی E-Sys قابل انجام است، درحالیکه آپدیت و ترمیم نرمافزاری اجزای ECUها فقط با نرمافزار پیشرفتهٔ E-Sys قابل انجام است. برخلافِ ISTA/P و ISTA+ که برای استفاده توسط تکنسینهای سطحِ متوسط ایمنسازی شده است، E-Sys ابزاری قدرتمند اما با قابلیت تخریب است، بهگونهای که استفادهٔ ناشیانه از E-Sys توسط یک تکنسین غیرحرفهای میتواند منجر به تخریب ECU گردد.
تجربه نشان داده است که غیر از خودروهایی که به اصرار مالک بهروزرسانی نرمافزاری شدهاند، تنها BMWهایی در ایران آپدیت شدهاند که بر اثر نقص فنی یا تصادف، نیاز به شناساندن قطعهٔ یدکی جدید داشتهاند. با توجه به محاسن بهروزرسانی، این ضدفرهنگ باید در ایران تغییر کند.
⚠ توجه: یک قطعهٔ یدکیِ نوی دارای firmware که فرضاً تولید امسال است، روی یک خودروی آپدیتنشده (دارای نرمافزار قدیمیتر از firmware آن قطعهٔ یدکی) از نظر فیزیکی قابل نصب است، اما روی شبکهٔ کامپیوتری آن خودروی BMW شناسایی نمیشود و قابل تعریف کردن نیست. بنابراین تعمیرگاه ناگزیر از بهروزرسانی نرمافزار خودرو است تا بتواند قطعهٔ یدکی را روی شبکهٔ خودرو شناسایی و معرفی کند.
دلایلی که تکنسینهای ایرانی برای خودداری از بهروزرسانی نرمافزاری بیان میکنند:
- احتمال سوختن یک یا تعدادی از کامپیوترها وجود دارد!
- احتمال استارت نخوردن خودرو و گیر کردنِ آن در transport mode وجود دارد!
- هیچ تفاوتی بین خودروی آپدیتشده و آپدیتنشده وجود ندارد؛ بنابراین، این یک کار بیهوده و در عین حال پُرریسک است!
- هزینهٔ بالایی دارد، برای شما نمیصرفد!
😡 حقیقت این است که اینها حرفها و گزارههایی کاملاً غیرکارشناسی و غیرعلمی و از روی بیدانشی و تنبلی است. آپدیتِ امن، شرایط و تجهیزات و دانش مخصوص خودش را نیاز دارد که در واقع برای تکنسینها نمیصرفد! فیالحال بر کسی پوشیده نیست که جمعیت عمدهٔ BMWسواران از هزینه کردن برای خودروی مورد علاقهٔ خود دریغ ندارند.
🌎 از ایران که خارج شوید، خواهید دید که در کشورهای کاپیتالیست و/یا صنعتی مانند امریکا، آلمان، و انگلستان، هنگامیکه خودرویی برای چکآپ یا سرویس به نمایندگی BMW مراجعه میکند، طبق بولتنِ اعلامشده توسط شرکت، گاه بدون اطلاع صاحب خودرو آپدیت میشود.
🤔 آپدیتها چگونه پدید میآیند؟
بر کسی پوشیده نیست که BMW سری ۳ و دو رقیب مستقیم آلمانیاش از یک گیربکس مشترک استفاده میکنند، اما منطقِ تعویض دنده در این خودروها هیچ ربطی به هم ندارد، که نمایانگر معجزهٔ نرمافزار پیچیده و دقیق کنترل سیستم انتقال قدرت BMW است. پس از تستهای پیشتولید و رفع باگهای احتمالی و افزودن امکانات مورد نیاز، در مدت تولید یک نسل (مثلاً F)، کارشناسان این شرکت کماکان به تست خودروها ادامه میدهند و علاوه بر آن از طریق تلهمتری و فیدبک، متوجه عیوب احتمالی و نیازهای دیگری میشوند که برای آنها اصلاحیهٔ نرمافزاری صادر میشود. همچنین، گاه قطعاتی وجود دارند که اگر کاربر ناآگاه با آنها بهروش غیرانسانی تعامل کند، آن قطعات صدمه دیده و خرج روی دست واحد گارانتی شرکت میگذارند. تعدادی از آپدیتها، این قطعات را در مقابل استفادهٔ ناشیانه و احمقانه ایمن میکنند که به این پروسه fool-proof کردن گویند.
🗒 بعنوان مثال، خروجی قوی امپلیفایر Harman Kardon، در ولومهای بالا بهراحتی میتواند بلندگوها و سابووفرها را از آستانهٔ تحمل الکترومکانیکی آنها بگذراند. کاربر دانا و فهمیده، اغتشاش (distortion) را در صدا حس میکند و ولوم را کم میکند؛ او میداند اگر ولوم جا برای زیاد شدن دارد، دلیلش این است که بتوان trackهای موسیقی بیکیفیتی که با صدای کوتاه ضبط شده را بلند شنید! اما کاربر نادان، براحتی صدا را در حالت distortشده گوش میکند و لذت هم میبرد! پس از مدتی، BMW از طریق فیدبک نمایندگیها و گزارش واحد گارانتی مطلع میشود که تعداد قابل توجهی سابووفر صدمهدیده وجود دارد که بهدلیل کارکردن در شرایط ورای محدودیتهای مکانیکی (beyond mechanical limits)، صفحه (cone) و فنر زیرین (spider) بلندگو از محدودهٔ جابجایی مجاز و استانداردِ خود خارج شده و انتهای استوانهٔ سیمپیج (voice coil) روی قاب جلوی مغناطیس (magnet top plate) و ستون میانی (center pole piece) گیر کردهاست و در عمل صدا تولید نمیکند! پس از مدتی، یک آپدیت الزامی (mandatory—نمایندگی بدون اطلاع صاحب خودرو ملزم به آپدیت است) در بولتن شرکت قرار میگیرد که آستانهٔ بالایی ولوم را در شرایط خاص و با الگوریتم خاصی محدود میکند.
🤔 آیا انجام آپدیت یا کد کردن، گارانتی را از بین میبرد؟
خیر. مادامی که آپدیت، با سختافزار و نرمافزار رسمی و بهصورت بینقص و بدون خطا انجام شود، خودرو استاندارد محسوب میشود؛ بنابراین نه به پرشیا خودرو و نه حتی نمایندگیهای رسمی (خارج از کشور) هیچ ربطی ندارد که مالک خودرو صلاح دانسته چه ورژنی از نرمافزار رسمی BMW را روی کامپیوترهای خودرویش نصب و اجرا کند.
ℹ دقت کنید update و coding، با کارهای غیر استانداردی مانند ECU remapping و chip tuning کاملاً تفاوت دارد. خدمات بیمر شاپ، با وسواس خاصِ این مجموعه، روی کامپیوترهای فابریک خودرو و با سختافزار و نرمافزار رسمی و بهروز BMW که از کانالهای رسمی تهیه شده است، انجام میشود.